Resensi Buku "Kitab Jawa Kuno" Bageyan "Serat Purwakanda"

Serat Purwakanda

Irah-irahan Buku : Kitab Jawa Kuno

Pengarang : Dr. Purwadi, M.Hum.

Penerbit : Buku Pinus, Yogyakarta

Cetakan : VI, September 2009

Cacah Kaca : 414

ISBN : 979–99008–5-9

“Panji sampai di tempat kediamnya sendiri, ia minta nasehat prsanta ( di sini tiba9tiba disebut Ki Lurah Cakrajaya ) mengenai usaha pencarian. Karena bingungnya, Panji jatuh pingsan. Saudara-saudaranya yang lain yang juga hadir, mencoba menyadarkanya kembali. Onengan menangis karena terkejut. Sang raja, yang mendengar kejadian itu, pun datang ke tempatkediaman Panji, bersama kakaknya, Kili-Suci. Ia menanyakan keadaan putranya, Prasanta menjawab, “ Ah, biasa saja, memang kalau dia sedih, dia jatuh pingsan.”.”

Kitab menika ngandaraken 14 kitab kuno sastra klasik inggih punika Serat Purwakandha,  Serat pulo Kencana, Serat Panji Asmara Bangun, Serat Nagri Ngurawan, Serat Tawang Gantungan, Serat Niti Praja, Serat Waskithaning Nala, Serat Paniti Sastra, Serat Pamrayoga Utama, Serat Nirata Praketa, Serat Kridhamaya, Serat Niti Sruti, Serat Arjuna Wihaha lan Serat Tripama. Kitab punika boten namung pitutur babagan “sasmitaning urip” nanging babagan “lampahing urip” ugi. Isi saking kitab menika nggajak kita supados tetep mandang urip kanthi samestine.

Serat Purwakanda punika cariyos babagan lampahipun Kerajaan Jenggala Manik. Wiwit saking dipunbangun ngantos owahipun rajane. Lan kados pundi lampahipun Panji Inu Kertapati kagem nggayuh gelar raja. Sejatosipun katah paedah ingkang saged dipunpundhut, wiwit saking usahanipun Panji Inu Kertapati dumugi dalan ingkang dipunagem dening Prasanta lan Sadulumur kagem ngrampungaken prakara ing cariyos kasebut.

Nanging basa ingkang dipunagem dening pengarang wonten ingkang boten saged dipunpangertos, lan wonten saperangan tembung ingkang asing ananging boten wonten rujukan kagem maknanipun. Sebab kitab niki terjemah dados susunan ukaranipun kathah ingkang boten trep.

Sanajan basa ingkang dipunagem boten gampil dipunpahami, ananging kita kedah kagungan buku punika, sebab kathah falsafah urip tiyang jawa ingkang saged dipunpundhut ing jeroning cariyos wau. Lan supados kita generasi mudha mengertos babagan kearifan lan kabijaksanaan para sesepuh kita sedaya. Supados kita mengertos babagan lumampahing urip anut wirama lan nuting jaman kelakone, sarta ora grusa-grusu nglakoniurip ananging langkung rasional lan kedah gadah sikap ksatria.

Resensi Novel Kanthi Basa Jawa

Perjalanan Sunyi

Bisma Dewabrata

            Buku kanthi irah-irahan “Perjalanan Sunyi Bisma Dewabrata” menika dipunserat dening Pitoyo Amrih. Kawedalaken wonten ing DIVA Press ing kutha Yogyakarta sasi Juni 2010. Buku menika dipunperang dados 28 bab lan cacahipun kaca inggih menika 476 kaca. Kanthi No ISBN : 978-602-955-737-4.

Buku menika nyariyosaken salah satunggaling tokoh ing jagad pewayangan babagan lampahing gesangipun, awit saking miyosipun, timuripun, nalika gandrung tumrap piyantun estri, sepuhipun dumugi sedanipun wonten ing palagan perang Bharatayuda, inggih menika Bisma.

Ingkang paling kondhang saking Bisma inggih menika kansenipun tumrap Ibunipun Dewi Durgandini babagan tahta Hastinapura. Panjenengane namung saged bekti tumrap Hastinapura lan ibunipun.

Perang Bharatayuda ingkang dipunwiwiti denging Duryudana inggih menika perang ingkang ngecewakaken Bisma, ananging ugi perang ingkang dipuntengga salawase gesangipun. Sebab perang wau Bisma saged milih caranipun seda. Sedanipun Bisma sebab panah ingkang dipunsotaken dening Srikandi, putri ksatria saking Cempalareja ingkang kagungan raga lan watak ingkang sami kaliyan Dewi Amba, piyantun estri ingkang dipungandrungi dening Bisma lan namung Bisma lan Antasena ingkan mangertos babagan niku.

Lampahing gesangipun Bisma kang dhawa, boten wonten piyantun ingkang ngertos lebeting panggalihipun Bisma. Anamung Antasena ingkang langkung caket lan mangertos sinten sejatosipun Bisma.

Buku inspirasional menika ngandharaken kanthi sae lan jangkep babagan lampahing gesangipun tokoh utamanipun ingkang heroik, tintrim lan dramatis. Cariyos babagan bekti ingkang saged dipunagem wonten ing uripipun kita. Hikmah ingkang saged dipunpundhut lan dipunagem wonten ing panguripan kita uga kathah. Pengarang ingkang sampun gandrung kaliyan jagad pewayangan wiwit alit lan demen mahami karakteristik tokoh-tokoh pewayangan saged damel cariyos ingkang digandrungi kathah piyantun. Ananging buku menika ugi wonten bentenipun kaliyan pakem-pakem pedhalangan babagan Perang Bharatayuda ingkang saged ndadosaken bentenipun pandhangan piyantun kathah, nanging basa ingkang dipunagem langkung gampil dipunpangertos dening para mudha. Nanging para pelajar kedah langkung teliti anggene mados acuan pembelajaran. Buku menika saged dipun waos dening para pelajar, mahasiswa serta para penikmat sastra pewayangan.